Trong những năm qua, công tác vệ sinh thực phẩm ở nước ta đang đứng trước nhiều thách thức. nhiều vụ ngộ độc cấp tính gây chết người đã xảy ra rất đáng tiếc, đấy là chưa kể tình trạng ngộ độc mãn tính do chất độc tích luỹ, gây hại trong cơ thể chưa ai lường hết được.

1)      Đại cương về thực phẩm:

Thực phẩm là tất cả mọi thứ đồ ăn, thức uống mà con người hằng ngày sử dụng, nhằm cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết để con người có thể sống và làm việc.

- Có vô số thực phẩm khác nhau, mỗi thực phẩm thường cung cấp một nhóm chất dinh dưỡng. Chính vì thế, thực phẩm thường có thành phần hoá học rất khác nhau.

- Khi không bảo đảm vệ sinh, ở nhiệt độ bình thường các vi khuẩn xâm nhập và phát triển nhanh chóng, làm thực phẩm bị ô nhiễm nguy hiểm.

- Trong suốt cả quá trình từ sản xuất, chế biến, phân phối, vận chuyển, bảo quản và sử dụng, thực phẩm đều có nguy cơ bị ô nhiễm bởi các tác nhân sinh học, hoá học và lí học nếu không tuân thủ các quy định vệ sinh an toàn. Khi ấy thực phẩm là nguyên nhân của các vụ ngộ độc.

2)      Vệ sinh an toàn thực phẩm:

- Là mọi biện pháp, nhằm bảo đảm cho thực phẩm không gây hại cho sức khoẻ. Vệ sinh an toàn thực phẩm là cách tốt nhất để có thể tự bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và gia đình mình.

1)      Ngộ độc thực phẩm: là một tình trạng bệnh lí do ăn uống phải các thức ăn bị ô nhiễm, thường biểu hiện dưới 2 dạng:

a.   Ngộ độc cấp:

Thường 30 phút đến vài ngày có các biểu hiện: đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn mửa liên tục, mệt mỏi, khó chịu, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, …

b. Ngộ độc mãn:

Không có dấu hiệu rõ ràng, chất độc trong thức ăn sẽ tích luỹ ở những bộ phận cơ thể gây nên suy nhược, mệt mỏi kéo dài làm biến đổi tế bào gây ung thư.

2)      Nguyên nhân:

- Ngộ độc thực phẩm do ăn phải thức ăn nhiễm vi sinh vật; do vi khuẩn, do vi-rút, do kí sinh trùng, do nấm mốc, …

- Ngộ độc thực phẩm do ô nhiễm các chất hoá học: nhiễm kim loại, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, các loại phụ gia thực phẩm, …

- Ngộ độc do ăn phải thực phẩm có sẵn chất độc: cá độc, nấm độc, …

- Ngộ độc do ăn phải thức ăn bị biến chất, ôi thiu, …

- Khi có trường hợp ngộ độc do thức ăn, cần tiến hành xác định nguyên nhân.

- Đình chỉ ngay việc sử dụng thức ăn nghi ngờ gây ngộ độc.

- Làm cho nôn ra hết các chất đã ăn vào dạ dày.

- Trường hợp không nôn được, uống dung dịch nước muối loãng (2 thìa canh muối pha 1 cốc nước ấm) rồi ngoáy họng kích thích gây nôn …

* Chú ý: Nếu bệnh nhân lơ mơ không tỉnh táo hoặc có co giật thì không được gây nôn.

Sau khi cấp cứu tại chỗ, bệnh nhân nên được chuyển đến y tế tuyến trên để được theo dõi và điều trị chuyên khoa.

- Chọn thực phẩm tươi sạch.

- Thực hiện ăn chín, uống sôi, ngâm kỹ rửa sạch rau quả tươi nhiều lần hoặc rửa dưới vòi nước chảy, nhất là các loại rau quả dùng ăn sống.

- Ăn ngay khi thức ăn vừa nấu xong.

- Che đậy, bảo quản cẩn thận thức ăn sau khi nấu chín.

- Đun kỹ lại thức ăn thừa của bữa trước khi dùng lại.

- Không để lẫn thực phẩm sống và chín, không nên dùng chung dụng cụ chế biến.

- Rửa sạch tay bằng nước sạch trước khi cầm vào thực phẩm.

- Giữ bếp và dụng cụ nơi chế biến luôn sạch sẽ, gọn gàng, khô ráo.

- Không ăn, sử dụng thức ăn ôi thiu, mốc, hỏng.

- Chế biến thực phẩm bằng nước sạch.

Ở tuổi của các em không những cần ngăn cấm những đồ ăn thức uống: rượu, hút thuốc mà còn nên tránh cả bia, cà phê, trà đặc. Nên giảm thiểu ăn uống lạnh, ăn uống nhiều chất ngọt vì sẽ gây viêm họng và hư răng; tránh uống các loại nước có gaz vì sẽ gây rối loạn tiêu hoá và nhức đầu; tránh ăn nhiều bột ngọt vì dễ mắc chứng đau bụng, nhức đầu, nổi mụn ở mặt. Ngăn cấm dùng đường hoá học và phẩm màu công nghiệp.

Tóm lại: ăn uống đề phòng ngộ độc thực phẩm không chỉ nhằm phòng bệnh, tăng thể lực, phát triển trí tuệ mà còn thể hiện cả nếp sống và đạo đức của các em.